Mae'r flwyddyn 2021 yn nodi can mlynedd ar hugain ers marwolaeth drasig Louisa Maud Evans.

Mae pobl wedi bod yn croesi Aber Hafren ers miloedd o flynyddoedd. Hyd nes datblygu ffyrdd, rheilffyrdd a chamlesi o safon, yn aml dyma'r ffordd gyflymaf o gludo pobl, anifeiliaid a nwyddau dros gryn bellter.

Yn 1830, gorchmynnodd Comisiynwyr Carthffosydd arolwg o Wastadeddau Gwent, i gofnodi ffiniau caeau, ffosydd draenio ac amddiffynfeydd môr.

Dros y degawdau diwethaf mae darganfyddiadau archeolegol anhygoel wedi eu canfod yng Ngwastadeddau Gwent wedi.

Yn 1993, gwnaeth archeolegwyr ddarganfyddiad rhyfeddol wrth weithio ar ddatblygiad canolfan storio i archfarchnad ar safle Fferm Barland, ger Magwyr.

Ar ddiwedd y 1920au roedd posibiliadau hedfan yn dechrau datblygu, ac roedd Caerdydd yn benderfynol o fod yn rhan o’r ras.

‘Brinker’ yw hen air unigryw o’r ‘Levels lingo’ am berson sy'n berchen ar dir ar un ochr i ffos, clawdd neu gilfach ac sy'n gyfrifol am y gwaith cynnal a chadw.

Gall mapiau ddatgelu llawer wrthym am hanes ein tirlun, os ydych chi'n deall sut i'w ‘darllen’.

Tua 1113, rhoddodd Arglwydd Normanaidd Caerllion, Robert de Chandos, dir yn Allteuryn i Abaty Bec, ger Rouen yn Ffrainc, a fyddai’n sylfaen i Briordy Benedictaidd Santes Mair Magdalen.

Mae’r ffilm fer ‘The Severn Estuary Through Time’ yn dangos sut mae'r Aber, ei fywyd gwyllt a'r bobl oedd yn byw gerllaw, wedi ffurfio’i gilydd dros filoedd o flynyddoedd.

Dychmygwch sefyll yn agos i’r morglawdd yn Allteuryn 10,000 mlynedd yn ôl. Beth fyddech chi'n ei weld?

Ar 30 Ionawr 1607, cafodd morgloddiau y naill ochr i Aber Afon Hafren eu boddi gan ddŵr llifogydd.

Yn 1531, pasiodd y brenin Harri VIII y Ddeddf Carthffosydd, gan greu Comisiynwyr a Llysoedd Carthffosydd i oruchwylio'r gwaith o reoli corstiroedd arfordirol, tir amaethyddol cynhyrchiol ond yn dueddol o gael llifogydd.

Yn 1878, darganfuwyd carreg wedi'i arysgrifio o gyfnod Rhufeinig ger morglawdd Allteuryn, a elwir yn 'Carreg Allteuryn'.